بررسی تنوع گونه ای کنه های دامی در شهرستان گرمسار

هدف : کنه‌ها از جمله انگلهای اجباری هستند که با خونخواری از حیوانات مختلف باعث ایجاد کمخونی می‌گردند اما مهمتر از آن عواملی است که توسط آنها منتقل می‌گردند. بنابراین شناسایی کنه‌های موجود در هر منطقه می‌تواند در پیشگویی پتانسیل حضور این بیماریهای منتقله اهمیت به سزایی داشته باشد. طرح : مطالعه توصیفی. حیوانات: در مجموع 5491 راس دام شامل 3992 راس گوسفند، 695 راس بز، 426 راس گاو، 329 نفر شتر و 48 قلاده سگ ولگرد مورد بررسی قرار گرفت. روش : در حین بازرسی دامهای فوق‌الذکر، به منظور تعیین تعداد کنه موجود بر روی بدن دام، سه نقطه از بدن دام شامل گوش و اطراف سر، ناحیه زیر دم و اطراف مقعد و نیز اطراف پستان در دام ماده و اسکروتوم در دام نر بررسی شده و در ضمن شمارش کنه‌های موجود، آنها را از بدن دام جدا کرده و درظروف محتوی الکل – گلیسیرین جهت تشخیص جنس و گونه به آزمایشگاه منتقل نموده و سپس برای تایید تشخیص، نمونه‌های فوق به بخش انگل شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ارسال گردید. تجزیه و تحلیل آماری : آمار توصیفی. نتایج : در مجموع 6259 کنه جدا گردید که به طور کلی سه جنس و 9 گونه شامل ریپی سفالوس بورسا، ریپی سفالوس سانگینوس، هیالوما شولزه‌ای، هیالوما دتریتوم، هیالوما آزیاتیکم آزیاتیکم، هیالوما آناتولیکم اکسکاواتم، هیالوما آناتولیکم آناتولیکم، هیالوما درومداری و اورنیتودروس لاهورنسیس مورد شناسایی قرار گرفت. در بررسی فوق کنه ریپی سفالوس بورسا کنه غالب گوسفند و بز و سگ، گونه هیالوما آناتولیکم اکسکاواتم کنه غالب گاو و گونه هیالوما درومداری به عنوان کنه غالب شتر مورد شناسایی قرار گرفت. بیشترین درصد آلودگی به کنه در مورد گاو در منطقه جغرافیایی شرق گرمسار که دارای بیشترین تعداد دامداری می‌باشد، بوده و در مورد گوسفند و بز بالاترین وقوع آلودگی به کنه در منطقه جنوب شهرستان و در مورد شتر و سگ این میزانآلودگی در منطقه شمال در بالاترین حد خود قرار داشت البته در بررسی کلی در میان دامهای مذکور آلودگی سگهای ولگرد به کنه (33/83 درصد) در بین دامهای دیگر بالاترین میزان را داشته است . میانگین متسط تعداد کنه بر روی دامهای مورد بررسی در مناطق جغرافیایی چهارگانه شهرستان گرمسار کمتر از ده عدد کنه تعیین گردید که بیشترین میزان آن در بز و در ناحیه شرق مشاهده شد. نتیجه‌گیری : با توجه به نقش کنه ریپی سفالوس بورسا و به میزان کمتری ریپی سفالوس سانگینوس در انتقال انواع بابزیا در گاو، گوسفند، بز، اسب و سگ و همچنین نقش گونه‌های هیالوما در انتقال تیلریا، یکی از روشهای مهم برای مبارزه با یاخته‌های فوق بخصوص در گوسفند و بز استفاده از حمام ضد کنه از اوایل بهار به فواصل هر یک ماه می‌باشد. البته کنه اورنیتودروس لاهورنسیس در تمام میزبانهای حساس بخصوص گوسفند و همچنین شتر می‌تواند به عنوان یک ناقل خیلی مهم آناپلاسما مطرح باشد که در این زمینه نیاز به بررسیهای بیشتر می‌باشد.